Muły. Zapomniani bohaterowie bitwy o Monte Pogoda we Włoszech potrafi być przepiękna. Ale nie zimą! Przekonali się o tym alianci na początku 1944 roku. Ulewne deszcze zamieniły leśne strumyki w rwące Najgłupszy nalot II wojny światowej. Dlaczego Jedna z największych zbrodni na kulturze w dziejach ludzkości.
Informacje Znajdziesz tutaj linki do stron ze streszczeniami książki "Szkice spod Monte Cassino". Streszczenia są oznaczone jako krótkie lub szczegółowe. Zalogowani użytkownicy mogą oceniać streszczenia oraz dodawać linki do stron zawierających ciekawe i wartościowe streszczenia, podsumowania książki. Streszczenia są wyświetlane od tych, które mają najwięcej plusów.
Zawsze pogodny i z poczuciem humoru, zapewnia, że mimo 95-lat gimnastykuje się. W rezydencji ambasadora RP w Waszyngtonie uroczyście wręczono w piątek akt mianowania na stopień pułkownika Romualdowi Lipińskiemu, 95-letniemu weteranowi spod Monte Cassino. Bohater nie ukrywał wzruszenia i wyrażał radość, że Polacy pamiętają o bitwie.Literatura przedmiotu BERNACKI Marek, DĄBROWSKI Mirosław : Leksykon powieści polskich XX wieku . – Bielsko-Biała : „Debit”, [2002]. – S. 154-160 : Józef Wittlin : Sól ziemi BOGUCKA G., NIEWIADOMSKA C. : Nasi pisarze : ich życie i dzieła : krótki zarys dziejów piśmiennictwa polskiego. – Wyd. 4. – Warszawa [i In.] : Nakład Gebethnera i Wolffa, [ok. 1900]. – S. 73-80 : Urywki z „Wojny Chocimskiej” ; S. 205-213 : Urywki z „Konrada Wallenroda” BURKOT Stanisław : Literatura polska w latach 1939-1999 . – Wyd. 1, dodr. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. – S. 22-44 : Poezja w latach 1939-1945 ; S. 47-53 : Proza okresu wojny i okupacji ; S. 94-116 : Proza w latach 1945-1955 BURKOT Stanisław : Proza powojenna 1945-1987 : analizy i interpretacje. – Wyd. 2 popr. i uzup. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991. – S. 35-44 : Doświadczenia wojenne i ich wpływ na przemiany prozy ; Wrzesień 1939: wojna i okupacja niemiecka ; Człowiek „zlagrowany” ; „Inny świat” Gustaw a Herlinga-Grudzińskiego ; S. 66 : Wojna po raz trzeci [proza lat sześćdziesiątych] ; S. 84-87 : XX-lecie i wojna raz jeszcze DRABAREK Barbara, FALKOWSKI Jacek, ROWIŃSKA Izabela : Szkolny słownik motywów literackich. – Wyd. 2 uzup. – Warszawa : Wydawnictwo KRAM, 1998. – S. 491-500 : Wojna CHRZANOWSKI Maciej : Szkolny słownik motywów literackich . – Warszawa : „Skrypt”, cop. 2003. – S. 431-444 : Wojna ; S. 53-60 : Pieśń o Rolandzie DREWNOWSKI Tadeusz : Literatura polska 1944-1989 – próba scalenia : obiegi, wzorce, style. – Wyd. 2 popr. i uzup. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, cop. 2004. – S. 53-67 : Kwintesencja okupacji DREWNOWSKI Tadeusz : U nas, w łagrach. [„Opowiadania” Tadeusza Borowskiego] // W: O literaturze polskiej : materiały. Cz. 2, Polska literatura współczesna / wybór i oprac. Andrzej Z. Makowiecki. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976. – S. 18-25 DZIUROWA Krystyna : Język polski : literatura w motywach. – Warszawa : „Kram”, cop. 2003. – S. 213-219 : Żydzi w literaturze lat wojny i okupacji ENCYKLOPEDIA szkolna : język polski : gimnazjum / [aut. haseł Barbara Włodarczyk i in. ; red. prowadzący Agnieszka Nawrot]. – Kraków : Wydawnictwo „GREG”, 2006. – S. 557-558 : Ocalony ; 595-598 : Pamiętnik z powstania warszawskiego ; S. 835-836 : Szkice spod Monte Cassino ; S. 905-906 : Warkoczyk ; S. 955-956 : Z głową na karabinie ENCYKLOPEDIA szkolna : język polski : liceum / [aut. haseł Dorota Stopka i in. ; red. prowadzący Agnieszka Nawrot]. – Kraków : Wydawnictwo „Greg”, 2005. – S. 379-380 : Iliada ; S. 383-391 : Inny świat ; S. 457-461 : Konrad Wallenrod ; S. 587-588 : Medaliony ; S. 739-740 : Opowiadania [Tadeusza Borowskiego] ; S. 757-760 : Pamiętnik z powstania warszawskiego ; S. 802-803 : Pieśń o Rolandzie ; S. 843-848 : Potop ; S. 881-886 : Przedwiośnie ; S. 1127 : Wojna i pokój ; S. 1150-1153 : Zdążyć przed Panem Bogiem FRYDRYSZAK Zygmunt : Z zagadnień moralnych prozy współczesnej o tematyce wojennej // W: O literaturze i filozofii : problemy, twórcy, dzieła / od red. Witolda Tulibackiego i Zygmunta Frydryszaka ; Akademia Rolniczo-Techniczna im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie, Olsztyńska Szkoła Wyższa. – Olsztyn : Wydawnictwo ART, 1999. – S. 366-373 GOLIŃSKI Zbigniew : Ignacy Krasicki – Monachomachia czyli Wojna mnichów // W: Lektury polonistyczne : Oświecenie – romantyzm. T. 1 / pod red. Andrzeja Borowskiego i Janusza S. Gruchały. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 1997. – S. 39-69 GOTOWE prezentacje maturalne : liceum,technikum / aut. Teresa Bojczewska, Agnieszka Nawrot, Anna Popławska. – Kraków : Wydawnictwo Greg, [2008?]. – S. 136-140 : Motyw wojny w literaturze różnych epok ; S. 234-237 : Różne sposoby opowiadania o doświadczeniach wojennych. Analizując zagadnienie, wykorzystaj np. prozę G. Herlinga-Grudzińskiego, T. Borowskiego, Z. Nałkowskiej „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / oprac. Urszula Lamentowicz. – Lublin : „Biblios”, 2007. – (Biblioteczka Opracowań ; nr 51) JÓZEFCZYK Katarzyna : Zdasz maturę z języka polskiego : motywy literackie. Cz. 1. – Łódź : „Piątek Trzynastego”, 1999. – S. 53 : Literatura lagrowa i łagrowa ; S. 198-199 : literatura lagrowa „Kamienie na szaniec” Aleksander Kamiński / oprac. Danuta Polańczyk. – Lublin : „Biblios”, 2007. – (Biblioteczka Opracowań ; nr 82) KANIEWSKA Bogumiła, LEGEŻYŃSKA Anna, ŚLIWIŃSKI Piotr : Literatura polska XX wieku. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2005. – S. 160-164 : W innym świecie. Opowiadania Tadeusza Borowskiego KIRCHNER Hanna : Holocaust w dziennikach Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej // W: Maski współczesności : o literaturze i kulturze XX wieku / pod red. Lidii Burskiej i Marka Zaleskiego ; Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. – Warszawa : IBL. PAN, 2001. – S. 88-99 KOŁAT Anna : Wielcy polscy poeci współcześni : analiza i interpretacja wierszy : 4. kl. liceum / [tekst Anna Kołat]. – Warszawa : „Polonia Press”, cop. 1997. – 95-104 : Wojenne blizny: Ocalony, Różą, Jak dobrze, Krzyczałem w nocy, List do ludożerców [analiza i interpretacja wierszy Tadeusza Różewicza] KWIATKOWSKI Jerzy : Dwudziestolecie międzywojenne. – Wyd. 3, dodruk. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. – (Wielka Historia Literatury Polskiej). – S. 209-218 : Tematyka wojenna. Literatura faktu LEKSYKON lektur szkolnych / [aut. Haseł Alicja Badowska i in.]. – Wrocław : Wydawnictwo EUROPA, 2005. – S. 9-17 : Krzysztof Kamil Baczyński ; S. 39-44: Tadeusz Borowski : S. 134-141 : Gustaw Herling-Grudziński ; S. 188-194 : Hanna Krall ; S. 378-388 : Tadeusz Różewicz ; S. 390-397 : Potop ŁOŚ Grażyna : Twórcy literatury obcej i ich dzieła : analizy lektur, wypracowania, życiorysy pisarzy : poradnik szkolny. – Białystok : „Printex”, 2003. – S. 30-38 : Homer – Iliada ; S. 263-265 : Dżuma a wojna – co mają ze sobą wspólnego (w świetle utworu A. Camusa i opowiadań T. Borowskiego) MAKOWIECKA Marta, PAWŁOWSKI Mariusz : Poezja : interpretacje. – Warszawa : Świat Książki – Bertelsmann Media, 2006. – (Nowa Matura. Język Polski). – S. 183-187 : Z głową na karabinie ; S. 188-191 : Ocalony ; S. 196-200 : Campo di Fiori MAKOWIECKA Marta, PAWŁOWSKI Mariusz : Przewodnik po epokach : literatura polska i obca, filozofia, sztuka. [T.] 2, Od romantyzmu do współczesności. – Warszawa : Świat Książki : Bertelsmann Media, 2005. – S. 327-344 : Wojna i okupacja Literatura czasów pogardy : Krzysztof Kamil Baczyński (Z głową na karabinie, Historia, Pokolenie). Literatura wobec czasów pogardy : Tadeusz Różewicz (Ocalony, Zostawcie nas), Władysław Broniewski (Ballady i romanse), Zofia Nałkowska (Medaliony), Tadeusz Borowski (Opowiadania), Gustaw Herling-Grudziński (Inny świat) MARZEC Anna : Co jest w człowieku : interpretacje prozy współczesnej. – Łódź : Wydawnictwo JUKA, 1993. – S. 123-127 : Okupacji dzień powszedni (M. Buczkówna: „Wszystko zasypie śnieg”) MARZEC Anna : Od Schulza do Myśliwskiego . – Wyd. 2 popr. i poszerz. – Warszawa : „Juka”, 1994. – S. 52-65 : Powiedzieć prawdę o obozach (Tadeusz Borowski „Pożegnanie z Marią”) ; S. 87-98 : Książka nie tylko o przedziwnym splocie losów polsko-żydowskich (Andrzej Szczypiorski: „Początek”) ; S. 111-121 : Zaskakujące rezultaty przełamania konwencji (Miron Białoszewski : „Pamiętnik z powstania warszawskiego”) ; S. 142-152 : O świadomości człowieka porażonego wojną (Tadeusz Konwicki: „Sennik współczesny) MAŚLANKA Julian : Juliusz Słowacki – Lilla Weneda // W: Lektury polonistyczne : Oświecenie – romantyzm. T. 1 / pod red. Andrzeja Borowskiego i Janusza S. Gruchały. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 1997. – S. 267-296 MATUSZEWSKI Ryszard : Literatura polska 1939-1991 . – Wyd. 3 popr. i uzup. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999. – S. 16-21 : Poezja czasu wojny ; S. 35-38 : Proza: przewaga tematyki wojenno-okupacyjnej [w latach 1945-1948] ; S. 127-130 : Tematy i problemy. Wojna i okupacja [w latach 1957-1970] NAWROCKI Witold : Wrzesień 1939 roku w literaturze : próba systematyzacji topiki // W: Studia i Materiały Polonistyczne. T. 5 / [red. nauk. Barbara Żydek-Bednarczuk. – Piotrków Trybunalski : Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii Akademii Świętokrzyskiej, 2000. – S. 77-96 NOWA matura – język polski : analiza i interpretacja tekstów : zasady nowej matury z języka polskiego, przejrzyste kryteria oceniania, literatura polska i powszechna, 87 przykładów analiz i interpretacji, modele odpowiedzi krok po kroku, wnioski / Jadwiga Wiendlocha [i in.]. – Wyd. 3. – Bielsko-Biała : Park, cop. 2006. – S. 206-213: Na podstawie fragmentów prozy Jerzego Andrzejewskiego, Zofii Nałkowskiej i Tadeusza Borowskiego przeanalizuj, w jaki sposób autorzy ci przedstawili wojnę i okupację ; S. 259-262 : Wykorzystując analizę podanych fragmentów utworu, określ wpływ dramatów przeżywanych w getcie na powojenne życie lekarza Marka Edelmana, bohatera reportażu Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” ; S. 274-278 : Scharakteryzuj sposób ukazania rzeczywistości wojennej na podstawie fragmentów „Iliady” Homera i „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza NOWACKA Teresa : Dwudziestolecie międzywojenne . – Wyd. 2 popr.. – Warszawa : „Verbum”, 1996. – (Streszczenia, problematyka – lektury szkoły średniej). – S. 174-182 : Bertolt Brecht : Matka Courage i jej dzieci NOWACKA Teresa : Literatura współczesna . – Warszawa : „Verbum”, 1996. – (Streszczenia, problematyka – lektury szkoły średniej). – S. 5-13 : Miron Białoszewski – Pamiętnik z powstania warszawskiego ; S. 14-20 : Tadeusz Borowski – Pożegnanie z Marią ; S. 21-24 : Tadeusz Borowski – Dzień na Harmenzach ; S.. 25-31 : Tadeusz Borowski – U nas w Auschwitzu. ; S. 32-33 : Tadeusz Borowski – Ludzie, którzy szli ; S. 34-39 : Tadeusz Borowski – Proszę państwa do gazu ; S. 81-101 : Hanna Krall – Zdążyć przed Panem Bogiem ; S. 102-121 : Kazimierz Moczarski – Rozmowy z katem ; S. 131-145 : Zofia Nałkowska – Medaliony ; S. 179-198 : Andrzej Szczypiorski – Początek NOWACKA Teresa : Młoda Polska . – Wyd. 3. – Warszawa : „Verbum”, 1996. – (Streszczenia, problematyka – lektury szkoły średniej). – S. 74-90 : Stefan Żeromski : Popioły NOWACKA Teresa : Od Starożytności do Oświecenia . – Wyd. 3. – Warszawa : „Verbum”, 1996. -(Streszczenia, problematyka – lektury szkoły średniej). – S. 20-32 : Homer : Iliada ; S. 74-79 : Pieśń o Rolandzie ; S. 83-87 : O poprawie Rzeczypospolitej ; S. 134-141 : Jan Chryzostom Pasek : Pamiętniki NOWACKA Teresa : Pozytywizm. – Wyd. 2. – Warszawa : „Verbum”, 1995. – (Streszczenia, problematyka – lektury szkoły średniej). – S. 152-168 : Henryk Sienkiewicz : Ogniem i mieczem ; 169-190 : Henryk Sienkiewicz : Potop „Opowiadania” Tadeusza Borowskiego / oprac. Urszula Lamentowicz. – Lublin : „Biblios”, 2007. – (Biblioteczka Opracowań ; nr 52) „Pamiętnik z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego / oprac. Danuta Polańczyk. – Lublin : Biblioteka Wysyłkowa, 2003. – (Biblioteczka Opracowań ; nr 63) PIETRZYK Dariusz, RYCHLICKI Robert, MARZEC Anna : Opracowania lektur i wierszy : liceum. -Kraków : Wydawnictwo Greg, [2007]. – S. 50-54 : Homer „Iliada” ; S. 108-113 : Konrad Wallenrod ; S. 192-222 : Potop ; S. 296-299 : Pożegnanie z Marią ; S. 299-300 : Proszę państwa do gazu ; S. 300-303 : U nas w Auschwitzu. ; S. 320-329 : Inny świat ; S. 329-332 : Zdążyć przed Panem Bogiem ; S. 408-409 : Ocalony PYSZNY Joanna, ZAWADA Andrzej : Literatura XX wieku. – Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 1999. – S. 31 : Campo dei Fiori ; S. 87-88 : Inny świat. Zapiski sowieckie ; S. 126-127 : Medaliony ; S. 139-140 : Niemcy ; S. 145-146 : Obozowa literatura ; S. 147 : Ocalony ; S. 153 : Pamiętnik z powstania warszawskiego ; S. 162-163 : Początek ; S. 223-224 : Wojny temat po 1945 roku RURAWSKI Józef, BIAŁA Alina : Lektury szkolne A-Z dla klas VII-VIII : autorzy, utwory, terminy. – Warszawa : Polska Oficyna Wydawnicza „BGW” : Wydawnictwo GRAF-PUNKT, 1996. – S. 11-12 : Z głową na karabinie ; S. 48-49 : Kamienie na szaniec ; S. 126-127 : Warkoczyk ; S. 139-141 : Trylogia ; S. 142-144 : Krzyżacy ; S. 145-147 : Alarm ; S. 164-165 : Szkice spod Monte Cassino STĘPIEŃ Marian : Literatura polska po 1939 roku // W: Okresy literackie : praca zbiorowa / pod red. Jana Majdy. – Wyd. 5. – Kraków : „Impuls”, 1994. – S. 357-410 SZYBIST Maciej : Tadeusz Borowski : Jak się żyje w obozie śmierci : Pożegnanie z Marią. Kamienny świat // W: Lektury obowiązkowe : szkice, eseje, felietony na temat lektur szkolnych / pod red. Stanisława Balbusa i Włodzimierza Maciąga. – Wyd. 3. – Wrocław [i In.] : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1976. – S. 361-365 SZYBIST Maciej : Wacław Potocki : polityka i batalistyka : Wojna chocimska // W: Lektury obowiązkowe : szkice, eseje, felietony na temat lektur szkolnych / pod red. Stanisława Balbusa i Włodzimierza Maciąga. – Wyd. 3. – Wrocław [i In.] : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1976. – S. 101-104 ŚWIĘCH Jerzy : Nowoczesność : szkice o literaturze polskiej XX wieku. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. – S. 192-220 : Wojny a „projekt nowoczesności” ; S. 220-247 : Uczniowie żagarystów (parę myśli na temat wojennego katastrofizmu) TERMER Janusz : Leksykon : 155 najważniejszych książek świata. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, cop. 2003. – S. 19 : Armia Konna ; S. 112-113 : Iliada ; S. 117-118 : Inny świat ; S. 120-122 : Kandyd, czyli Optymizm ; S. 203-205 : Pieśń o Rolandzie ; S. 213-214 : Popioły ; S. 219-221 : Pożegnanie z Marią ; S. 296-298 : Wojna i pokój VADEMECUM maturzysty – język polski / [aut. Barbara Chojdyńska i in.]. – Warszawa : „Lynx-SFT”, cop. 1998. – S. 62-65: Hanna Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” ; S. 65-68 : Zofia Nałkowska „Medaliony” ; S. 69-72 : Andrzej Szczypiorski „Początek” VOGLER Henryk : Medaliony ryte w słowie [„Medaliony” Zofii Nałkowskiej] // W: O literaturze polskiej : materiały. Cz. 2, Polska literatura współczesna / wybór i oprac. Andrzej Z. Makowiecki. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976. – S. 26-28 WIEGANDT Ewa : „Sól Ziemi” Józefa Wittlina // W: Lektury polonistyczne : dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa. T. 2 / pod red. Ryszarda Nycza. – Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, cop. 1999. – S. 217-240 WROCZYŃSKI Tomasz : Literatura polska po 1939 roku : podręcznik dla klas maturalnych. – Wyd. 7 popr. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999. – S. 7-43 : Literatura wojny i okupacji ; S. 52-59 : Proza wobec wojny (Jarosław Iwaszkiewicz, Jerzy Andrzejewski, Tadeusz Borowski) ; S. 59-65 : Dokumenty zbrodni : literatura faktu, literatura lagrowa i łagrowa (Zofia Nałkowska, Seweryna Szmaglewska, Gustaw Herling-Grudziński) ; S. 199-204 : Wojenne powroty (Miron Białoszewski, Hanna Krall, Kazimierz Mocarski) ARTYKUŁY Z CZASOPISM BEDNARCZUK Monika : Camarada – brzemię czy atut? : literackie losy ochotników Brygad Międzynarodowych // Ruch Literacki. – 2004, z. 4/5, s. 437-453 Utwory literackie inspirowane hiszpańską wojną domową (m. in. proza Ksawerego Pruszyńskiego, Antoniego Libery, twórczość Jana Wyki, Jorge Sempruna). Utwory oparte na wątkach autobiograficznych oraz osnute na motywach wojennych wydarzeń. DUCZMAL H. : Oczy narodu : literatura czasów wojny i okupacji // NEWS – Nowości Oświaty. – 1994, nr 6/7, s. 13 FEDOROWICZ Agnieszka : Kolumbowie. Tragizm historii własnego pokolenia // Cogito. – 2003, nr 15, s. 104-106 GŁOWACKA Dorota : „Jak echo bez źródła” : podmiotowość jako dawanie świadectwa a literatura Holokaustu / // Teksty Drugie. – 2003, [nr] 6, s. 49-61 GRONEK Barbara : Tak piękny jest aromat angielskiej herbaty // Polonistyka. – 2004, nr 4, s. 26-31 Utwory podejmujące tematykę wojenną. JAK pisano o wojnie? : porównanie metod pisarskich autorów podejmujących ten temat // Cogito. – 2003, nr 16, s. 96-98 Obraz wojny na przykładzie „Medalionów” Zofii Nałkowskiej, opowiadań Tadeusza Borowskiego, „Innego świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, „Pamiętnika z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego, „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall i „Poczatku” Andrzeja Szczypiorskiego. JASTRZĘBSKA Jolanta : Imre Kertesz – węgierski wariant dyskursu o Holocauście // Teksty Drugie. – 2004, nr 5, s. 152-167 Tematyka wojny i holokaustu w literaturze węgierskiej na przykładzie utworów noblisty. KELER J. : Druga wojna w polskim dramacie. – Bibliogr. // Dialog. – 1983, nr 10, s. 98-114 KIEPURA Eliza : „Bedziemyż sobie jak posąg wydarty pokrywom wieków?” : ślady doświadczenia zagłady w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego : próba zrozumienia // Pamiętnik Literacki. – 2008, z. 2, s. 33-49 LEOCIAK Jacek : Wyjście z grobu // Teksty Drugie. – 2004, nr 5, s. 48-63 Doświadczanie śmierci i ocalenia od śmierci w relacjach uratowanych z zagłady podczas II wojny. LEOCIAK Jacek : Warszawa okupacyjna – topografia i egzystencja // Teksty Drugie. -1999, nr 4, s. 19-37 Interpretacja obrazu miasta w literaturze. MACKIEWICZ Antoni : Strefy ulewy i grzmotu – różne sposoby pisania o wojnie // Język Polski w Szkole Średniej. – 1989/1990, nr 2, s. 166-179 MORAWIEC Arkadiusz : Realizm w służbie (nieosiągalnego) obiektywizmu „Dymy nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej // Pamiętnik Literacki. – 2009, z. 1, s. 121-143 OLSZEWSKA Maria Jolanta : Ciało mówi // Społeczeństwo Otwarte. – 1998, nr 3, s. 19-23 Opisy okaleczonych ciał w polskiej literaturze wojennej . OLSZEWSKA Maria Jolanta : Nieustające polskie dylematy. Cz. 1 // Społeczeństwo Otwarte. – 1998, nr 1, s. 19-25 Mit wojny i ruchu legionowego w literaturze. OLSZEWSKA Maria Jolanta : Nieustające polskie dylematy. Cz. 2 // Społeczeństwo Otwarte. – 1998, nr 2, s. 9-14 Mit wojny i ruchu legionowego w literaturze . POPRAWA Adam : Leopolda Staffa porażenie wojną : „Tęcza łez i krwi” // Ruch Literacki. – R. 46, z. 2 (2005), s. 157-165 PRZYMUSZAŁA Beata : Wobec żydowskiego piętna – tekst jako „wyjście z szafy” // Polonistyka. – 2008, nr 9, s. 12-18 RODAK Paweł : Apokalipsa : wyobraźnia pokolenia wojennego // Twórczość. – 1998, nr 1, s. 43-65 Katastrofizm w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Gajcego . SEMCZUK Małgorzata : Wojna w poezji (obraz drugiej wojny światowej w liryce polskiej) // Przegląd Humanistyczny. – 1995, nr 4, s. 81-100 SZTUKA i literatura wobec wojny // Znak. – 1995, nr 12, s. 121-154 WĘGRZYNIAK Rafał : Wielka wojna : orgia i rozpad // Dialog. – 1998 , nr 1 , s. 94-104 Obraz wojny w literaturze. WYSPIAŃSKA-SOSZYŃSKA Olga : Oblicza wojny w wierszach Różewicza // Polonistyka. – 2005, nr 5, s. 53-55 ZALEWSKA, Gdata : Juliusza Kadena-Bandrowskiego refleksja nad wielką wojną / Przegląd Humanistyczny. – 1998, nr 5/6, s. 29-36 Literacki obraz pierwszej wojny światowej w powieści ,,Łuk”. ŻUKOWSKI Tomasz : Kręgiem ostrym rozdarty na pół : o niektórych wierszach Baczyńskiego z lat 1942-1943 // Teksty Drugie. – 2004, [nr] 3, s. 145-162 Temat likwidacji getta żydowskiego w poezji Baczyńskiego. Opracowanie motywu wojny: Wojna od tysiącleci nie przestaje być jednym z głównych tematów literatury . polskiej i światowej. Wielokrotnie ukazywano jej realia, przedstawiano walki, żołnierzy i cierpienia ludności cywilnej, dyskutowano o pojęciu wojen sprawiedliwych i niesprawiedliwych, gloryfikowano wojny prowadzone w imię wolności narodów, tworzono legendy bohaterów zmagań z wrogiem. W piśmiennictwach różnych krajów można wskazać dzieła wyrażające lęk przed wojną, niechęć wobec niej (aż do pacyfizmu, moralnego sprzeciwu wobec każdej wojny) i utwory wzywające do walki w imię interesu narodowego, społecznego, ekonomicznego, religijnego, gloryfikujące wojnę czy zaświadczające fascynację nią: krwawym, wielkim widowiskiem, w następstwie którego ma rzekomo powstać lepszy świat, zrodzony ze śmierci, bólu, pożogi, zniszczeń. Niekiedy w literaturze wojna miewa też wymiar metaforyczny, alegoryczny np. jest zmaganiem dobra ze złem, walką o ocalenie tożsamości. Mitologia Niezliczone wojny starożytności wybuchały z różnych powodów, stawały się następstwem przede wszystkim konfliktów politycznych, gospodarczych i religijnych, czyli ich przyczyny byty bardzo podobne do współczesnych. Stosowano różne strategie i taktyki, używano wielu rodzajów broni, bitwy staczano na morzu, otwartym polu oraz atakowano warowne miasta. O tym ostatnim rodzaju zmagań opowiada mitologiczna historia wojny trojańskiej. O rękę pięknej Heleny starto się wielu władców, herosów. Zakochał się w niej również Parys, wspierany przez boginię Afrodytę porwał Helenę do rodzinnej Troi, nie bacząc na to, że była już żoną Menelaosa. Wszyscy byli zalotnicy Heleny postanowili pomścić afront uczyniony przez Trojan Grekom. Rozpoczęta się dziesięcioletnia krwawa wojna. W końcu Grecy zdobyli rządzone przez Priama miasto, splądrowali je i spalili, mieszkańców zabili lub wzięli w niewolę. Obu walczącym stronom pomocy udzielali różni bogowie, którzy mieli wielki wpływ na zmienne koleje zmagań. W początkowym okresie mitycznych dziejów świata, wojnę musiał toczyć nawet sam Zeus (opowiada o tym mit o narodzinach świata), który walczył z Kronosem, swym ojcem–tytanem, przed długie dziesięć lat, W końcu uwolnił z Tartaru kiklopów i sturękich, z ich pomocą pokonał ojca. Wtedy bogowie podzielili się władzą. Ta wojna jest zwana tytanomachią, bowiem pozbawionego tronu Kronosa wspierali tytani. Niebawem po niej wybuchła gigantomachia – Zeus, bogowie z Olimpu walczyli w niej z gigantami. Los zmagań był niepewny, dopiero sprowadzenie przez Atenę Heraklesa (zgodnie z przepowiednią, tylko on mógł pokonać gigantów) zadecydowało o zwycięstwie olimpijczyków. Grecka mitologia opowiada o jeszcze wielu innych wojnach – np. krwawym, bratobójczym konflikcie pomiędzy Polinejkesem i Eteoklesem, którego stawką było objęcie tronu w Tebach. Wojnę tebańską zakończyła śmierć obu braci w pojedynku. Piękną boginią wojny w starożytnej Grecji była Atena, to ona opiekowała się wojownikami i mogła zapewnić im zwycięstwo. Dzieje mitologicznych wojen to w znacznej mierze opowieści o niezwykłych dokonaniach herosów, istot pośrednich pomiędzy bogami i ludźmi, wyróżniających się odwagą, siłą, rycerskimi umiejętnościami, dokonujących, także na polu bitwy, niezwykłych czynów – niczym Achilles, Herakles, Jazon. Iliada – Homer Grecy uważali wojnę trojańską za wydarzenie historyczne, mające miejsce pomiędzy XIV a XII wiekiem przed naszą erą. Dzisiaj twierdzi się, że część epopei trojańskiej ma charakter historyczny – Troja to coraz dokładniej zbadane przez archeologów miasto w Troadzie (Turcja). Akcja Iliady rozgrywa się pod koniec dziewiątego roku oblężenia Troi, czyli w jego końcowym etapie, fabuła skupia się wokół postaci Achillesa, głównego bohatera utworu. Homer uporządkował najważniejsze opowieści mityczne. Wojna trojańska stała się w Iliadzie tłem rozważań moralnych, analiz ludzkich emocji, uczuć (gniew, zemsta, nienawiść, zazdrość, cierpienie, ból po stracie bliskiej osoby, żądza władzy). Grecja VIII wieku przed naszą erą to, zgodnie z jej obrazem wpisanym w dzieła Homera, przede wszystkim realność nie mających końca wojen, krwawych potyczek. Bitwy, chociaż walczyły w nich duże oddziały, wygrywali głównie herosi uwikłani w rozliczne osobiste konflikty Zmagania pod Troją byty wojną w obronie honoru. Achajowie nie mogli pogodzić się z porwaniem Heleny, musieli walczyć o honor, nie mogli ustąpić wobec przemocy, gwałtu, za każdą cenę powinni dążyć do odzyskania swojej własności. Wojny u Homera wprawdzie są wydarzeniami tragicznymi, ale każdy mężczyzna musi wykazać się walecznością, być dzielnym wojownikiem. Motywacją większości działań starożytnych rycerzy okazuje się przemożne pragnienie zdobycia stawy. Spierający się ze sobą bogowie także uczestniczą w pojedynkach, nie są przy tym wszechmocni. Świat Homera to głównie Grecja herosów. Iliada przedstawia tylko jedną warstwę społeczną -arystokratyczną, rycerską elitę. Zasady honoru i tradycje wpisane w Iliadę oraz Odyseję dotyczą przede wszystkim warstw wyższych, książąt, herosów, obejmują bezwzględny nakaz męstwa, krwawej zemsty, obowiązek księcia bronienia swego ludu. Dla herosów zawsze najważniejsze było zwycięstwo, a cel niezmiennie uświęcał środki prowadzące do sukcesu. Pamiętajmy, że bohaterowie Iliady nie znali jeszcze pojęcia pośmiertnej nagrody (jak np. rycerze chrześcijańscy), oczekiwali tylko podziwu dla swego heroizmu, uznania ludzi będących świadkami ich czynów. Mężczyźni w poematach Homera giną młodo, herosi przypominali ołowianych żołnierzyków z ludzkimi sercami i dziecięcą inteligencją. Biblia W dziejach biblijnych wojna odgrywała bardzo dużą rolę, wojny byty tak częste, że Pismo Święte odnotowuje czasy pokoju jako okresy wyjątkowe. Jednym z najważniejszych wizerunków Stwórcy w Starym Testamencie jest obraz Boga jako Mocarza Wojny lub Wojownika. Wierzono, że Bóg wspierał Izrael w czasie wojen, uważano, że wrogowie Izraela są wrogami Pana. Bóg karat wojnami inne narody, ale i niekiedy (jak podczas inwazji babilońskiej) odmawia) wsparcia swemu narodowi. Liczni wybitni przywódcy Izraela zdobyli sławę znakomitych wojowników – np. Jozue, Debora, Gedeon, Dawid, Ozjasz. Aż do okresu monarchii (X wiek przed Chrystusem),’każdą wojnę uważano za świętą, gdy królowie wypowiadali wojny by realizować swe cele polityczne, prorocy zawsze krytykowali je, ponieważ nie byty one wojnami Jahwe. Wczesne dzieje Izraela i późniejszy okres monarchii są poniekąd historią wojen. Zajęcie ziemi Kanaan przez Hebrajczyków w znacznej mierze dokonało się dzięki zwycięskim zmaganiom z kilkoma ludami. Literatura biblijna opowiadająca o czasach między wygnaniem babilońskim a końcem okresu nowotesta-mentowego nie wspomina o wojnach już tak często. Ale to właśnie rezultatem zbrojnych starć byto opanowanie Izraela przez Egipcjan, Asyryjczyków, Babilończyków, Persów, Greków i Rzymian. Ważną rolę w historii Izraela odegrały zbrojne powstania Judy Machabeusza (przed Chrystusem) i Szymona Bar-Kochba (po Chrystusie). W apokaliptycznych fragmentach Nowego Testamentu wielokrotnie wspomina się o ostatecznym boju, który rozegra się w kresu czasów. Wojna chocimska – Wacław Potocki Rycerski, barokowy poemat stawi wydarzenia z 1621 roku, odparcie szturmu armii tureckiej przez wojska polskie i kozackie. Poeta starał się wiernie odtworzyć historyczne wydarzenia, pokazać przygotowania do boju i samą bitwę, dawał przy tym przykłady żołnierskiego bohaterstwa i kontrastowo zestawiał je z obrazami postępującego upadku Rzeczypospolitej. Monachomachia – Ignacy Krasicki Akcja utworu, opiewającego wojnę mnichów w jakimś miasteczku, opiera się na dwu elementach typowych dla parodiowanego przez poetę eposu bohaterskiego. Pierwszym z nich jest rada, przygotowanie do uczonej dysputy, drugim już bitwa, która zastępuje uczony spór. Walczą ze sobą karmelici i dominikanie, dokładnie nie wiadomo, co było przedmiotem konfliktu, zapewne chodziło o kwestię błahą -to dla autora tylko pretekst do ukazania galerii komicznych postaci wojowników, świętych próżniaków, opojów. Mazurek Dąbrowskiego – Józef Wybicki Ta optymistyczna pieśń patriotyczna wiąże bezpośrednio nadzieje na odzyskanie przez Polskę niepodległości z wojnami toczonymi przez armie Napoleona. Żołnierze Dąbrowskiego mają, towarzysząc siłom francuskim, zostać doprowadzeni przez swego generała do wolnej Polki. Pieśń przywołuje też nasze historyczne przewagi militarne: zwycięstwo Czarnieckiego nad Szwedami, powstanie kościuszkowskie, bitwę pod Racławicami. Pan Tadeusz – Adam Mickiewicz w dziele Adama Mickiewicza wielka historia wdziera się do wyidealizowanego, sielankowego i arkadyjskiego świata Soplicowa dopiero w ostatnich księgach. W 1812 roku Wielka Armia Napoleona ruszyła na Rosję, z jej przybyciem na Litwę łączono ogromne nadzieje na odzyskanie niepodległości. Nadchodząca wojna jest w Panu Tadeuszu wydarzeniem radosnym, oczekiwanym – w poemacie nie ma ani słowa o szybko nadciągających dniach klęski pod Moskwą. Nikt w Soplicowie nie obawia się niesionych przez wojnę nieszczęść, śmierci i zniszczeń, oczekuje się natomiast, że wojna narodów zakończy okres zaborów, pozwoli odrodzić się wolnej (i lepszej) Polsce. Jacek Soplica-ksiądz Robak był uczestnikiem wielu wojen i kampanii napoleońskich, np. walczył w Legionach Dąbrowskiego, pod Somosierrą, Jena. Jankiel w swym koncercie przypomniał powstanie kościuszkowskie, wojnę polsko-rosyjską. Krzyżacy – Henryk Sienkiewicz Akcja powieści toczy się na kanwie wielkiej wojny Polski z Zakonem Krzyżackim zakończonej świetnym zwycięstwem pod Grunwaldem w 1410 roku (epilog utworu odsyła aż do pokoju toruńskiego z 1466 roku, na mocy którego Polska odzyskała Pomorze, przejęta znaczną część państwa zakonnego z Malborkiem). By podnieść Polaków na duchu, przypomnieć w okresie zaborów nasze pamiętne zwycięstwo w polsko-niemieckim konflikcie, pisarz ukazał bardzo dramatyczny okres w dziejach Polski, uwypuklił agresorskie zapędy zakonu. Krzyżacy zagrażali nie tylko Polsce, ale i innym narodom (Litwie, Rusi) umiejącym wtedy zjednoczyć się, zmobilizować w obliczu niebezpieczeństwa. Autor bardzo surowo i nie do końca sprawiedliwie ocenił Krzyżaków. Przypisał im wszelkie możliwe negatywne cechy, głównie pychę, okrucieństwo, zakłamanie, chciwość, pogardę dla słabszych, obłudę, cynizm, posługiwanie się krwawą przemocą, całkowite porzucenie ideałów religijnych, jakimi powinien kierować się zakon rycerski. Działalność Krzyżaków jest uważana za szczególnie wyrazisty przykład, wręcz symbol, niemieckiej ekspansji na Wschód, czyli głównie ziemie polskie. Do obrony ojczyzny stanęli w Krzyżakach reprezentanci wszystkich stanów, zarówno rycerstwo, jak i chłopi, znakomicie dowodzone hufce polskie, litewskie, ruskie odniosły wiekopomne zwycięstwo -opis samej bitwy pod Grunwaldem to zapewne najbardziej plastyczna scena batalistyczna w naszej literaturze. Alarm – Antoni Słonimski Wiersz, przywołujący język radiowych komunikatów wojennych, daje obraz grozy, jaką niosły ze sobą hitlerowskie bombowce nadlatujące nad Warszawę we wrześniu 1939 roku. Przeciwlotniczy alarm z tego wiersza można interpretować bardzo szeroko, jako ponadczasowe ostrzeżenie o zagrożeniu każdą wojną. Pamiętnik z powstania warszawskiego – Miron Białoszewski Obraz wojny wpisany w ten utwór jest całkowicie odmienny od tego, co znamy z innych polskich dzieł traktujących o II wojnie, zagładzie Warszawy. Bohater Pamiętnika niczym nie wyróżnia się pośród ludności cywilnej powstańczej Warszawy. Nie dokonuje niczego wielkiego, nie zapisuje się w historii jakimś pamiętnym czynem, nie ma nawet takich aspiracji i marzeń. Jest po prostu jednym z wielu, anonimowym przedmiotem historii. Powstanie warszawskie dla narratora-bohatera to nie walka na barykadach, zdobywanie ulic i domów, rany lub heroiczna śmierć. Wzorem ogromnej większości ludzi, mieszkańców Warszawy, spędza powstanie w kolejno zmienianych piwnicach, chowając się przed ogniem, bombami, organizując pożywienie. To jego świadomy wybór, odrzucenie etosu żołnierza, przedstawionego w literaturze pokolenia wojennego jako dominująca postawa młodych. Ten bez reszty prywatny człowiek nie walczy z okupantem, pozostaje bierny aż do końca. Nie czuje się wybrany przez historię, nie ma zamiaru oddać życia na jej ołtarzu – jak tysiące rówieśników. Chce przeżyć, zatem musi starać się o zaspokojenie elementarnych potrzeb. Codzienność, drobne kłopoty, świat oglądany z okien piwnic jakby zawęża jego perspektywę widzenia wojny Białoszewski z wielką szczerością opowiada o mądrym tchórzostwie, mówi tylko prawdę -także wtedy, gdy pozostaje ona w sprzeczności z naszymi narodowymi mitami, obiegowymi wyobrażeniami ukształtowanymi przez patriotyczną propagandę, literaturę, szkołę. Nowatorską cechą Pamiętnika jest całkowite, bezgraniczne pozbawienie bohaterów heroizmu (tzw. deheroizacja), absolutnie nie jednoznaczne z ich trywializacją czy sprowadzeniem do poziomu jedynie biologicznej egzystencji. Wojna bywa tu groźna, ale i zabawna, ludzie są tylko autentycznymi ludźmi; herosi, bohaterowie walczą gdzieś obok. W utworze nie ma opisów żołnierskich przewag, zmagań z wrogiem, patosu, przygód, batalistycznych obrazów. Sam Białoszewski nazwał swe dzieło kroniką 62 wzniosłej walki z wrogiem, lecz i 62 ludzkiego jedzenia, picia, kochania, umierania w arcyszczególnych warunkach. Można uznać, że zagłada Warszawy to znak unicestwiania przez faszyzm całej europejskiej cywilizacji Nikt nie traktuje "Bitwy pod Monte Cassino" jako książki sensu stricto historycznej, te zostawmy zawodowym historykom. Reportażysta w pewnych momentach musi rzecz ubarwiać, nieco - jak powiedziałem - beletryzować, co zresztą wychodzi na dobre, jeżeli chcemy czytać, by przeżywać, a nie pisać habilitację z historii wojskowości.
Antykwariat BOOKSIERODZI (Komiks-antykwariat) obecnie przy Piotrkowskiej 108 w Łodzi, otwiera nowy sklep internetowy. Zaczynamy od zera, zapewne więc początki będą trudne. Wpisane książki dopisujemy do kilkudziesięciu grup towarowych. Z czasem, przy większej ilości tytułów, będzie to bardzo pomocne. Wysyłamy pocztą. Można też odebrać na miejscu, ale po uprzednim zamówieniu, ponieważ książki muszą dojechać. Zamówienie nie jest wiążące. Można sobie obejrzeć i nie kupić. Płacić też można przelewem lub na miejscu Proszę zaglądać również na nasze strony stowarzyszone. - i - wysyłka może być wspólna. Dodaliśmy nowy dział - "Wypożyczalnia". Wszystkie książki w tym dziale można przeczytać i w ciągu trzech miesięcy oddać lub odesłać. Zwracamy połowę ceny. Kontakt: booksierodzilodz@ lub 734453218 " Dobro jest dobrem, nawet gdy nikt go nie czyni. Zło jest złem, nawet gdy wszyscy je czynią. "
ZucECeA.szkice spod monte cassino bohaterowie
